A FUNDAMENTAÇÃO HISTÓRICA, PROFÉTICA E BÍBLICA DA FÉ CRISTÃ SEGUNDO AGOSTINHO E BOÉCIO
DOI:
https://doi.org/10.7443/problemata.v12i1.56715Palavras-chave:
Fé, Razão, História, Profecia, BíbliaResumo
Este artigo visa investigar um aspecto negligenciado da influência de Agostinho sobre Boécio: o modo como ambos justificam inicialmente a fé cristã usando argumentos históricos, proféticos e bíblicos. O método envolve a verificação da recepção da obra de Agostinho por Boécio através de uma comparação discursiva e argumentativa, bem como análise das semelhanças e diferenças filosóficas através dos dois escritos mais relevantes: o De Trinitate de Agostinho e o De fide catholica de Boécio. Mostra-se que os autores primeiramente apelam para a história, a profecia e as Escrituras para fundamentar a fé cristã, mas também justificam racionalmente essa abordagem e organizam tais crenças numa estrutura teórica. Acham-se três características comuns em suas fundamentações históricas e proféticas: uma atenção especial a seus tempos presentes, um cristocentrismo e uma eclesiologia. Quanto às Escrituras, elas são sempre a base, ainda que por vezes a estrutura bíblica seja difícil de ser percebida.
Downloads
Referências
BIBLIORUM Sacrorum Latinae Versiones Antiquae, seu Vetus Italica, et caeterae quaecumque in Codicibus mss. & antiquiorum libris reperiri potuerunt, quae cum Vulgata Latina, & cum Textu Graecu comparantur. Reims; Paris: R. Florentain; F. Didot, 1743-1751, vol. I-III (Obra e estudo de Pièrre Sabatier).
BOÉCIO. Escritos. São Paulo: Martins Fontes, c2005. Tradução, notas e introdução de J. Savian Filho, a partir da edição crítica dos Opuscula preparada por C. Moreschini.
BOETHIUS. De Consolatione philosophiae; Opuscula theologica. Leipzig; Munique: K. G. Saur, 2005 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana). Edição crítica de Claudio Moreschini.
BRADSHAW, D. The Opuscula Sacra: Boethius and Theology. In: MARENBON, J. (ed.). The Cambridge Companion to Boethius. Nova Iorque: Cambridge University Press, 2009, pp. 106-128.
BROWN, P. Santo Agostinho: uma biografia. Rio de Janeiro: Record, 2005.
CHIEREGHIN, F. Fede e ricerca filosofica nel pensiero di S. Agostino. Padova: CEDAM, 1965.
CUSHMAN, R. E. Faith and Reason in the Thought of St. Augustine. Church History, Nova Iorque, The American Society of Church History, vol. XIX, pp. 271-294, 1950.
DE MARGERIE, B. Introduction à l'histoire de l'exégèse. Paris: Cerf, 1980-1990. 4 vols.
DESPINEY, C. Le chemin de la foi d'après saint Augustin. Vézelay: Magasin du “Pèlerin de Vézelay”, 1930.
IZQUIERDO, C. Fides qua – fides quae, la permanente “circumincesión”. Teología y catequesis, Madri, n. 125, pp. 51-77, 2013.
KANNENGIESSER, C. Handbook of Patristic Exegesis: The Bible in Ancient Christianity. Leiden: Brill, 2004. 2 vols.
MARENBON, J. Boethius. New York: Oxford University Press, 2003.
______. (ed.). The Cambridge Companion to Boethius. Nova Iorque: Cambridge University Press, 2009.
MERLE, H. Introduction générale. In: BOÈCE. Courts traités de théologie. Opuscula sacra. Paris: Cerf, 1991, pp. 11-21.
NALDINI, M. La Bibbia nei Padri della Chiesa. Bologna: EDB, 1999-2000. 2 vol.
O’KEEFE, J. J. Sanctified Vision: An Introduction to Early Christian Interpretation of the Bible. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2005.
OBERTELLO, L. Boezio e dintorni. Ricerche sulla cultura altomedievale. Florença: Nardini, c1989.
PIAZZA STORONI, A. M. El concepto de “ratio” en las obras de san Agustín. Augustinus, Madri, vol. XXIV, pp. 231-288, jul./dez. 1979.
REBOUL, O. Introdução à retórica. Tradução de Ivone Castilho Benedetti. São Paulo: Martins Fontes, 1998.
SANT’AGOSTINO. La Trinità. Roma: Città Nuova, 1987[c1973]. Texto latino da edição maurina confrontado com a edição do Corpus Christianorum, com aparato crítico. Introdução de M. F. Sciacca e A. Trapè, com tradução italiana de Giuseppe Beschin.
SANT’AGOSTINO. La vera religione, VI/1. La vera religione. Utilità del credere. La fede e il simbolo. La fede nelle cose che non si vedono. Roma: Città Nuova, c1995. Texto latino da edição maurina confrontado com o Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, com aparato crítico. Intr., trad. e notas de A. Pieretti.
SAVIAN FILHO, J. Introdução. In: BOÉCIO. Escritos. São Paulo: Martins Fontes, c2005, pp. 3-148.
SIMONETTI, M. Biblical Interpretation in the Early Church: An Historical Introduction to Patristic Exegesis. Edinburgh: T&T Clark, 1994.
TESELLE, E. Augustine’s Strategy as an Apologist. Villanova: Villanova University, 1974.
THOM, P. The Logic of the Trinity: Augustine to Ockham. Nova Iorque: Fordham University Press, 2012.
TISSERAND, A. Pars theologica: logique et théologique chez Boèce. Paris: Vrin, 2008.
TRAPÈ, A. Boezio teologo e sant'Agostino. In: ATTI del Congresso Internazionale di Studi. Boeziani, Pavia, 5-8 ottobre 1980, a cura di Luca Obertello. Roma: Herder, 1981, pp. 15-25.
Downloads
Publicado
Edição
Seção
Licença
Copyright (c) 2021 Fabrício Klain Cristofoletti
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by/4.0/88x31.png)
Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autores que publicam nesta revista concordam com os seguintes termos:
- Autores mantém os direitos autorais e concedem à revista o direito de primeira publicação, com o trabalho simultaneamente licenciado sob a Licença Creative Commons Attribution que permite o compartilhamento do trabalho com reconhecimento da autoria e publicação inicial nesta revista.
- Autores têm autorização para assumir contratos adicionais separadamente, para distribuição não-exclusiva da versão do trabalho publicada nesta revista (ex.: publicar em repositório institucional ou como capítulo de livro), com reconhecimento de autoria e publicação inicial nesta revista.
- Autores têm permissão e são estimulados a publicar e distribuir seu trabalho online (ex.: em repositórios institucionais ou na sua página pessoal) a qualquer ponto antes ou durante o processo editorial, já que isso pode gerar alterações produtivas, bem como aumentar o impacto e a citação do trabalho publicado (Veja O Efeito do Acesso Livre).